De bodem

• Inleiding
• Bodemvruchtbaarheid - theorie
  • Chemische bodemvruchtbaarheid
    • Voedingswaarde
    • pH
    • Samenstelling van meststoffen
    • Samengestelde meststoffen - NPK classificatie
  • Fysische bodemvruchtbaarheid
    • De perfecte balans tussen aarde, lucht en water
    • Bodemverbeteraars
  • Biologische bodemvruchtbaarheid
• Organisch of anorganisch
• Bodemvruchtbaarheid in de praktijk
  • Welke meststoffen kiezen voor hosta's
  • De bodem verbeteren
  • Een gezond bodemleven
• Doping voor hosta's
  • Luzerne
  • BAP-10

Inleiding

We weten allemaal dat hosta's erg dankbare, gemakkelijke vaste planten zijn.  Als je ze een plekje in de tuin geeft dat niet te extreem licht of donker is en ze voldoende water krijgen, groeien ze vanzelf wel uit tot mooie volwassen planten, die jarenlang op dezelfde plaats kunnen staan.  Vaak doen ze het zonder extra's zo goed dat je bijna niet kan geloven dat ze het met een goede voorbereiding en een goed onderhoud van de bodem nog vééééél beter zouden doen.  Hosta's zijn gulzige planten, die erg veel baat hebben bij een bodem met een goede bodemvruchtbaarheid.

Bodemvruchtbaarheid is het vermogen van de bodem om een plant van voedingsstoffen te voorzien.
Als tuinliefhebber heb je de "bodemvruchtbaarheid" voor een zeer groot deel zelf in de hand.  Door het toevoegen van allerlei stoffen kan je de bodem omtoveren tot de gedroomde voedingsbodem voor weelderige, gezonde hosta's.
Daarom is het een goed idee om vooraf je grond te laten testen. 
Rekening houdend met de bodemsamenstelling en de planten die je er wil laten groeien, zal men je een advies "op maat" verstrekken.
Je kan de bodem zelf testen met een doe-zelf-kitje, maar dan mis je wel het belangrijkste, het advies.

Bodemvruchtbaarheid - theorie

Bij bodemvruchtbaarheid zijn er drie factoren, duidelijk van elkaar onderscheiden, maar toch onlosmakelijk met elkaar verbonden:

• chemische bodemvruchtbaarheid
• fysische bodemvruchtbaarheid
• biologische bodemvruchtbaarheid

Chemische bodemvruchtbaarheid

Voedingswaarde

De chemische bodemvruchtbaarheid, de voedingswaarde, wordt bepaald door de chemische samenstelling van de grond, met name de aanwezige minerale voedingstoffen. Deze kan met behulp van meststoffen (organische meststoffen of kunstmest) op het voor de hosta gewenste niveau gebracht worden.

pH

De zuurgraad (pH) van de bodem is erg belangrijk, omdat elke plant een voorkeur heeft voor een welbepaalde zuurgraad. 
De pH schaal gaat van 1 tot 14, waarbij 1 uiterst zuur is, 7 neutraal en 14 extreem basisch of alkalisch. 
6 is 10 maal zo zuur als 7, 5 tien maal zo zuur als 6. 

Hosta's hebben een voorkeur voor lichtzure grond, pH 6, met een marge van pH 5,5 tot pH 7.  Bij te extreme waarden (te zuur of te basisch) zullen de haarworteltjes beschadigd worden.  Daarnaast doen zich bij te extreem zure of alkalische waarden chemische reacties voor in de grond, waardoor sommige voedingsstoffen een chemische verbinding vormen die hen onbruikbaar maakt voor de planten, en er soms zelf giftige verbindingen gevormd worden.  De planten die niet zijn aangepast aan deze omstandigheden zullen gebreksverschijnselen vertonen.  De oplossing ligt niet in het toevoegen van voedingsstoffen, maar in het aanpassen van de zuurgraad.  Hiervoor heb je echt een grondanalyse en een deskundig advies voor bodemverbetering nodig.

Zandgronden zijn in het algemeen zuurder (pH van 4,5 tot 5,6) dan kleigronden (pH hoger dan 6,7). Door bekalken kan de pH verhoogd worden en door bemesting met onder andere ammoniumsulfaat kan de pH verlaagd worden.

Als je tuin erg alkalisch is (8 of meer) is het niet aan te raden te proberen de pH drastisch te verlagen; het zou je een klein fortuin kosten de pH voldoende en voor een lange periode te doen dalen.  In dat geval ga je best voor een verzameling in potten, of neem je toevlucht tot een techniek als lasagne tuinieren.

Samenstelling van meststoffen

De voedende bestanddelen in meststoffen kunnen we opdelen in drie categorieën:

• primaire hoofdelementen,

• secundaire hoofdelementen

• sporenelementen

Primaire hoofdelementen

De primaire hoofdelementen zijn de voornaamste voedingselementen voor planten.  Ze vormen de hoofdbestanddelen voor de zogenaamde samengestelde (NPK) meststoffen, maar kunnen ook afzonderlijk toegediend worden.

Stikstof (scheikundig symbool: N)

Stikstof bevordert de ontwikkeling van de vegetatieve delen van planten zoals de stengels en bladeren: de algemene groei met andere woorden. Het maakt deel uit van de eiwitten in de plant. Van nature bevat grond weinig stikstof, zeker een humusarme bodem. Stikstof spoelt ook gemakkelijk uit.

Bloeiende planten mag je niet te veel stikstof geven: het leidt tot kleinere bloemen, een onregelmatige ontwikkeling en gevoeligheid voor ziektes. Tijdens de groei daarentegen mag je wel genoeg stikstof toedienen.

Hoornmeel

Hoornmeel bevat 13% stikstof met een trage, aanhoudende werking. Het is afkomstig van gemalen hoeven en horens. Hoornmeel is rijk aan organische verbindingen die de groei verbeteren. Het is het gehele seizoen door toepasbaar en werkt 6-8 maanden.

Bloedmeel

Bevat minimaal 13 % stikstof die snel werkt. Ook bloedmeel is rijk aan organische verbindingen.  Met zijn snelle werking is het de ideale toevoeging indien men laat is met de eerste jaarlijkse bemesting.

Fosfor (scheikundig symbool: P)

Fosfor (in de vorm van fosfaten) zorgt voor sterke wortels en stengels met bloemknoppen en vruchten. In de bodem zelf komt het vaak onvoldoende voor. Te veel fosfor in de grond kan geen kwaad; de plant neemt alleen op wat hij nodig heeft.

In het vroege voorjaar geef je best meer fosfor zodat de planten later beter bloeien en zaad vormen.

Beendermeel

Beendermeel heeft een zeer gunstige invloed op de wortelvorming, niet alleen bij volwassen planten, maar vooral bij zaailingen.  En het spreekt voor zich dat een zaailing met een groter wortelstelsel veel beter en sneller zal groeien.

Kalium of potas (scheikundig symbool: K)

Kalium vormt en vervoert koolhydraten. De juiste dosis kalium leidt tot stevige planten die beter bestand zijn tegen ziektes en plagen. Bovendien zorgt het voor een goede bloei met heldere kleuren en sterkere geuren. Ook bevordert kalium de wateropname van wortels.

In het algemeen bevat de aardkorst voldoende kalium. Vooral op plaatsen waar vroeger zeeën stroomden treft men veel kalizout aan. Al moeten we er voor de volledigheid wel aan toevoegen dat een rijke kaliumgrond meestal een tekort aan magnesium heeft. Kalium spoelt niet zo zeer uit in klei- en humusrijke gronden, wel in zanderige bodems.

Gele of dode bladeren? Geef dan eens een extra portie kalium aan je plant.

Patentkali

Speciale kaliummeststof met een hoog gehalte aan magnesium en zwavel. De magnesium in patentkali is afkomstig van kieseriet.  Patentkali is toegelaten als meststof in de biologische land- en tuinbouw.

Secundaire hoofdelementen

Magnesium (scheikundig symbool: Mg)

Magnesium is belangrijk bij de vorming van de groene bladkleur.  Het wordt toegediend bij planten waar de bladkleur een belangrijke rol speelt (bladhoudende struiken, hagen, gazons,en ...hosta's...).
Daarnaast is het een essentieel element in de stofwisseling van planten, nodig voor een goede groeikwaliteit

Kieseriet

Kieseriet is een natuurlijk product dat ongeveer 26 % magnesium bevat.  Het vormt de perfecte aanvulling van het NPK menu van elke plant.

Kalk (scheikundig symbool: Ca)

Kalk speelt een belangrijke rol bij het reguleren van de zuurtegraad in de bodem.  In een te zure bodem zullen sommige mineralen veel minder of helemaal niet omgezet worden in voedingsstoffen, wat bij de planten gebreksverschijnselen zal geven: geelkleuring, verminderde groei, ...).  Extra kalkgiften zijn vooral nodig belang bij het gebruik van kunstmest.  Bij het gebruik van organische meststoffen komen kalktekorten nauwelijks voor.

Daarnaast speelt calcium een rol als voedingselement, met name voor de vorming van de celwanden. 

Zeewierkalk

Verbetert de zuurtegraad en de bodemstructuur. Optimaliseert de werking van meststoffen en activeert micro-organismen. Poeder met spoorelementen.  Enkel toe te passen bij een te zure bodem.

Zwavel (scheikundig symbool: Su)

Vergeleken met de primaire hoofdelementen NPK hebben planten in verhouding veel minder zwavel nodig.
Toch is zwavel nodig, voornamelijk voor:

• het aanmaken van eiwitten en aminozuren
• een goede waterhuishouding in de plant (in de vorm van sulfaat S0²4)

Sporenelementen

Ijzer (Fe), Zink (Zn), Koper (Cu), Molybdeen (Mb), Borium (B), Kobalt (Co).

Sporenelementen zorgen er vooral voor dat de stofwisselingsprocessen in de plant en de omzetting van mineralen in voedingsstoffen in de bodem goed verlopen en hebben een positieve invloed op de natuurlijke weerstand tegen ziektes.  Bij het gebruik van organische meststoffen zullen tekorten aan sporenelementen bijna niet voorkomen.

Opgepast: sommige van deze sporenelementen zijn, zelfs in kleine doses, giftig voor mens en dier.  Zeker in de moestuin moet men hiermee rekening houden en niet onbezonnen extra sporenelementen gaan toevoegen.  Enkel bij vastgestelde tekorten is een extra gift zinvol.

Bij geelverkleuring van de bladeren is het belangrijk na te gaan waaraan dit te wijten is: ijzertekort , magnesiumgebrek of teveel kalium.

Bazaltmeel, Lavameel

Bazaltmeel is een zeer fijn gemalen gesteente uit vulkanische gebieden.  Het bevat een hoge concentratie aan silicium, kalk, magnesium en sporenelementen, wat zorgt voor een optimale natuurlijke weerstand van de plant tegen schadelijke invloeden van buitenaf.
Het zorgt voor een preventieve gewasbescherming.
Ook heeft het positieve eigenschap om stikstof vast te houden en belet het uitspoelen hiervan in de bodem, onder meer bij zandgrond. Het leent zich verder uitstekend als toevoeging voor de samenstelling van de ideale composthoop en als verbeteraar voor potgrond.

Samengestelde meststoffen: NPK-classificatie

De NPK-classificatie deed zijn intrede bij de introductie van artificiële meststoffen.  De chemicus Van Liebig introduceerde NPK op het einde van de 19de eeuw. Hij bestudeerde de as van verbrande plantenresten en vond hierin aanvankelijk alleen de mineralen stikstof (N), fosfor (P) en kalium (K) terug.

Tegenwoordig vind je ook bij organische meststoffen in de handel een NPK-classificatie terug.

Zo kan je op een zak meststoffen volgende aanduiding terugvinden:

Deze meststof bevat :

Guano

Guano is een natuurlijke afzetting bestaande uit de gedroogde ontlasting van dieren (vooral zeevogels en vleermuizen), en is bekend om de zeer hoge concentratie meststoffen die erin zitten. Guano is rijk aan fosfaat, stikstof en kalium, en werd daarom in het verleden veel geoogst om als meststof te dienen.  Dit had (heeft) een negatieve impact op het milieu, omdat bij de ontginning de nestplaatsen van de vogels volledig vernietigd werden, daarom werd het grotendeels vervangen door andere meststoffen.

Osmocote, Miracle Gro

Osmocote en Miracle Gro zijn gecontroleerd vrijkomende meststoffen. Ze werden speciaal ontwikkeld als basisbemesting voor potplanten en boomkwekerij. De voedingselementen worden over een langere periode vrijgegeven, afhankelijk van de werkingsduur van het product. Het product bevat hoofd- en spoorelementen in iedere korrel. Met Osmocote wordt het afgiftepatroon aan de voedingsbehoefte van de plant gedurende de teelt aangepast. De harslaag rondom elke korrel bepaalt namelijk, uitsluitend onder invloed van de temperatuur, de dagelijkse afgifte van de voedingsstoffen. Deze afgifte wordt dus niet beïnvloed door andere externe factoren.

Fysische bodemvruchtbaarheid

De perfecte balans tussen aarde, lucht en water

De wortels van de plant halen lucht, water en voedingsstoffen uit de bodem: wanneer ze teveel of te weinig krijgen van één van deze elementen dan groeien de planten minder goed, ze worden ziek en kunnen zelfs afsterven.
De ideale bodem is niet te vast, zodat de wortels er goed in kunnen doordringen, het overtollige water kan afgevoerd worden en er voldoende zuurstof is voor wortelgroei en voor de opname van water en mineralen door de wortels, terwijl de door de plantenwortels geproduceerde kooldioxide kan afgevoerd.  Hij is niet te los, zodat hij voldoende water kan vasthouden en de voedingsstoffen niet te snel uitspoelen

Er zijn enkele extremen: kleigrond, zeer fijne zandgrond en zeer grove zandgrond. In zuivere kleigrond dringen de wortels moeilijk door, zowel in droge als in natte toestand.  Daarnaast heeft hij, net zoals zeer fijne zandgrond, onvoldoende drainerend vermogen, waardoor hij teveel water en onvoldoende lucht bevat.  Grove zandgrond houdt zeer slecht water vast; de mineralen spoelen uit naar dieper gelegen grondlagen, waar ze onbruikbaar zijn voor de planten;  de grond zelf droogt uit.

Als je een erg grove zandgrond hebt, kan je 10 tot 20 % klei onderwerken in de bovenste grondlaag (30-40 cm diep).

Zuivere kleigronden kan je verbeteren door een deel grof scherp zand door de bovenste laag te verwerken.

Een veel gemaakte fout is de bodemstructuur enkel aan te pakken bij de aanleg van de tuin of een plantbed.  Het is van groot belang de fysische bodemvruchtbaarheid jaar in, jaar uit op peil te houden

Misschien ten overvloede: hosta's hebben veel, héél veel water nodig.

Bodemverbeteraars

Er zijn vele stoffen die je kan gebruiken om de bodemstructuur te verbeteren, stoffen zoals perliet, vermiculiet, zand, ..., afhankelijk van het type grond.  Ik ben van mening dat het beter is als grondverbeteraar stoffen te gebruiken die niet alleen de bodemstructuur verbeteren, maar die daarnaast ook een gunstige invloed hebben op de chemische en biologische bodemvruchtbaarheid.

Compost, het zwarte goud

Compost kan een enorme bijdrage leveren voor een goede bodemvruchtbaarheid. 

Voor verbetering van de bodemstructuur is vooral volledig gecomposteerd organisch materiaal, dat rijk is aan humus en voedingsstoffen, aan te bevelen.  Volledig verteerde compost is zwart en kruimig, er zijn bijna geen plantendelen meer herkenbaar.

Het verbetert de chemische bodemvruchtbaarheid door voedingsstoffen aan de bodem toe te voegen, die slechts langzaam en over een langere termijn ter beschikking van de planten komen.

Daarnaast zal na het toevoegen van compost, vooral compost die nog niet volledig verteerd is (waarin je nog plantendelen kan herkennen),  het bodemleven een enorme boost krijgen, vooral als je nog niet volledig verteerde compost gebruikt.

Van nog groter belang is de gunstige invloed op de fysische bodemvruchtbaarheid.  Wanneer je compost oppervlakkig (10 cm diep) onderwerkt in de grond bij de aanleg van een perk of een volledige tuin, zal de water- en luchthuishouding gereguleerd worden, of het nu gaat om klei- of om zandgrond. 
Bij voorkeur laat men de grond na het inbrengen van de compost enige weken rusten.  Teveel verse compost direct rond de wortels geeft kans op verbranding van de wortels.  In elk geval zal onvolledig gecomposteerd materiaal voor de verdere vertering zuurstof en stikstof aan de grond onttrekken, stoffen die de planten nodig hebben voor een goede groei.  Teveel verse, niet goed verteerde compost kan dan ook een tijdelijke groeistilstand veroorzaken.

Omdat compost afgebroken wordt in de bodem, is het nodig om jaarlijks een nieuwe lading toe te voegen.  Dit kan je doen door hem te gebruiken als mulchlaag, zo'n 5 cm dik.  Het werkt onkruidwerend, verminderd de waterverdamping, houdt de bodem (en dus ook de wortels) koel.  Regenwormen en andere bodeminsecten zorgen verder wel voor de verspreiding in de bodem.  Of je werkt de compost onder in de bovenste bodemlaag.

Dierlijk mest

In tegenstelling tot wat vaak gedacht wordt ligt de waarde bij dierlijke meststoffen niet uitsluitend bij de voedende eigenschappen, maar ook, en misschien wel voornamelijk, in de bodemverbeterende eigenschappen.  Dierlijke meststoffen kunnen het gemakkelijkst toegepast worden in gedroogde en gesteriliseerde vorm, vrij van onkruidzaden en ziektekiemen.
Volg steeds goed de aanbevelingen van de producent op.

Verse dierlijke mest kan je toevoegen aan de composthoop, waar hij eerst kan verteren.

Samenstelling van dierlijke mest (gemiddelden)

Klei

Een zeer lichte zandbodem zal een veel betere bodemstructuur krijgen als je 10-20 % klei toevoegt aan de toplaag.

Bentoniet

Bentoniet is een natuurlijk kleimineraal, vermalen tot een zeer fijn poeder, dat de waterhuishouding van de bodem aanzienlijk kan verbeteren.  Het is aangewezen als toevoeging bij zandgronden en potgrond.

Biologische bodemvruchtbaarheid

Een gezond bodemleven zet de in de bodem aanwezige mineralen en organische, nog niet volledig verteerde stoffen om in voor de plant opneembare voedingsstoffen. en brengt lucht in de bodem. Regenwormen hebben hier een belangrijk aandeel in, maar het meeste werk wordt toch gedaan door de massaal aanwezige micro-organismen in de grond, zoals bacteriën, straalzwammen, schimmels, gisten, wieren en ééncelligen, die de organische en minerale stoffen in de grond afbreken, waardoor de voedingsstoffen voor de plant langzaam ter beschikbaar komen.

Organisch of anorganisch

Het gebruiken van organische materialen heeft een aantal voordelen ten opzichte van niet-organische.

Organische meststoffen:

• Werken traag en langdurig omdat de meeste van de aanwezige mineralen eerst in de bodem moet afgebroken worden tot voor de plant bruikbare voedingsstoffen;

• Zijn soms minder evenwichtige samengesteld (het percentage mineralen is variabel)

• Zorgen voor een betere grondstructuur, zelfs in zoverre dat het moeilijk een onderscheid te maken tussen bodemverbeteraars en meststoffen (bijvoorbeeld compost, koeienmest: de waarde van deze stoffen ligt veeleer in hun bodemverbeterende eigenschappen dan in hun beperkte bemestingswaarde.

• Bevorderen de groei van bodemorganismen,

• Extra toevoeging van kalk is zelden nodig.

Anorganische meststoffen zijn kunstmatige meststoffen, die door de mens geproduceerd worden of die in een zuivere chemische vorm in de natuur gedolven worden. Ze:

• Werken snel,

• Zijn evenwichtig samengesteld,

• Dragen niet bij tot de verbetering van de fysische bodemstructuur;

• Zijn minder bevorderlijk voor het in stand houden van bodemorganismen;

• In samengestelde vorm richten ze zich vaak op specifieke behoeften van planten zoals rozen, fruitbomen...

• Verzuren op termijn de bodem waardoor je geregeld moet bekalken om de te base pH te neutraliseren.

Wanneer men streeft naar de optimale bodevruchtbaarheid, zullen planten niet alleen beter groeien, maar ook gezonder zijn, minder vatbaar voor ziekten en minder te lijden hebben onder ongunstige klimaatsomstandigheden.

Bodemvruchtbaarheid in de praktijk

Welke meststoffen kiezen voor hosta's ?

Als liefhebber gebruik je, naar mijn mening, bij voorkeur organische meststoffen, vooral omdat zij niet enkel de chemische, maar ook de fysische en biologische bodemvruchtbaarheid verbeteren.
Daarnaast is de kans op "verbranding" van het wortelstelsel bij overbemesting veel kleiner dan bij het gebruik van kunstmest.  Bij kunstmest komen de voedingsstoffen immers veel sneller vrij.

Bij de keuze van de samenstelling van de meststoffen moet je ook rekening houden met het groeiseizoen van onze hosta en met de werking van de diverse stoffen die gebruikt worden als meststof.

Lente

In de gematigde zone, waarin België en Nederland vallen, begint het groeiseizoen medio april.  Omdat de bodemorganismen wat tijd moeten krijgen om de meststof om te zetten in voedingsstoffen, begin je met bemesten eind maart - begin april.

In de lente worden vooral bladeren gevormd.  Hiervoor zijn vooral stikstof, voor de groei en de magnesium, voor een goede bladkleur, de meest noodzakelijk elementen.

Als basisbemesting is een NPK-meststsof 14-10-8 (+4) of 7-5-4 (+2) een goed uitgangspunt.  Deze dien je toe volgens de richtlijnen van de fabrikant.  Heb je een NPK-meststof zonder magnesium, dan kan je aanvullend bemesten met kieseriet.

Zomer - herfst

Vanaf juni - juli worden, naast een eventuele tweede golf bladeren, vooral nieuwe wortels gevormd, en wat later de bloemen.  Het is dan aangewezen om minder stikstof, maar meer fosfaten toe te dienen.  Dit kan je bereiken door bijvoorbeeld slechts de halve dosis NPK-meststof toe te dienen, aangevuld met een gift beendermeel en een vleugje patentkali.  Deze bemesting start je vanaf begin juni.

Na eind augustus is het niet langer aangewezen om te bemesten, en vooral niet met stikstof.  De planten moeten de kans krijgen zich voor te  bereiden op de winter.

Hosta's in potten

Na enkele jaren, met zowel positieve als negatieve ervaringen, heb ik een eigen recept voor hosta potgrond, met volgende verhoudingen:

•  70 liter gewone potgrond (op basis van turf of kokos), zonder toevoegingen
•  1 liter gekorrelde organische mest voor de groentetuin
•  1 liter bentoniet
•  1/2 liter bazaltmeel
•  1/4 liter kieseriet

Toen ik begon gebruikte ik enkel potgrond en koemest.  De planten groeiden relatief goed, maar de potgrond droogde erg snel uit en was moeilijk terug te bevochtigen.  Na een jaar was de grond vaak al volledig uitgeput.
Daarom begon ik bentoniet en bazaltmeel toe te voegen.  Hierdoor blijft de grond veel beter vochtig en worden de meststoffen niet uitgespoeld.
Om een mooie bladkleur te krijgen, en omdat een aantal planten duidelijke gebrekssymptomen vertoonden (chlorose of geelverkleuring van de bladeren tussen de nerven) voeg ik nu wat kieseriet toe.
Het eerste jaar is dit ruim voldoende voor de planten.  De daaropvolgende jaren krijgen ze een maal per jaar een gift gekorrelde organische mest en een beetje kieseriet, of een portie Miracle Gro

Elke pot krijgt een royale mulchlaag van fijngesnipperde boomschors.  Onkruiden krijgen zo minder kans, ik moet minder water geven en het werk enigszins slakwerend.

De bodem verbeteren

Dit is volgens mij de belangrijkste factor om prachtige in plaats van mooie hosta's te kweken.

Hosta's hebben zeer veel water nodig, iets wat enkel bij een uitgebalanceerd bodemstructuur mogelijk is.  Ze  hebben een evenwichtige bodem nodig, die goed water vasthoudt, zonder nat te blijven, waar de voedingsstoffen niet te snel uitspoelen.  Ik hoop dat ik niet vergat te zeggen dat hosta's vééééél water nodig hebben.

Ze doen het goed in kleigrond, op voorwaarde dat je er een royale hoeveelheid organisch materiaal aan toe voegt, evenals een deel grof zand.  Zo kunnen de wortels goed in de bodem doordringen, krijgen ze voldoende lucht en is de waterhuishouding beter gereguleerd.

Op dezelfde wijze is het mogelijk een droge zandbodem om te toveren tot een waar hostaparadijs: massa's organisch materiaal en een portie klei doen daarbij voor wonderen.

Een  nieuwe mulchlaag zou minstens één keer per jaar, en bij voorkeur twee keer, moeten aangebracht worden.  Het zorgt voor een goede isolatie: warme voeten in de winter, koele voeten in de zomer, wanneer de zon probeert je planten te verbranden.

Opmerking: toch is enige voorzichtigheid geboden.

Zoals ikzelf al tot mijn schade en schande mocht ondervinden, is de kans groot dat planten in pot slecht groeien of zelfs afsterven als je teveel compost toevoegt aan de potgrond.  Ik raad aan om slechts een klein percentage compost (max. 25 %) onder de grond te vermengen, maar wel een laag zuivere compost te gebruiken als mulchlaag.

Een gezond bodemleven

Wanneer je de zorgt voor een chemisch en biologisch optimale bodem, zal de ideale biologische vruchtbaarheid niet uitblijven.

Vooral het toevoegen van nog niet volledig gecomposteerd organisch materiaal is hiervoor aan te bevelen.

Doping voor hosta's

Naast deze algemene meststoffen zijn er nog een aantal stoffen die bijzonder gunstig zijn voor hosta's in het bijzonder.
Vooraf wil ik wel zeggen dat ik deze stoffen (nog) niet zelf heb uitgetest; dat is misschien iets voor de komende jaren.

Luzerne (alfalfa)

Luzerne is een vlinderbloemige, die een chemische stof bevat, triacontanol, een plantenhormoon dat een bijzonder gunstige invloed heeft op hosta's.

Bij gebruik van luzerne zou:

• de plant vroeger uit zijn winterslaap ontwaken;

• de plant zijn gewicht verdubbelen op één jaar;

• de groei die normaalgezien in drie jaar gehaald wordt, realiseren in één jaar;

• het wortelstelsel veel groter laten worden;

• een verdubbeling tot gevolg hebben van aantal en grootte van bloemknoppen, bloemen en zaden.

Hier vind je het originele artikel.

Luzerne is verkrijgbaar als stro of als pellets (korrels).  Je vindt het vaak terug als paardenvoeding.
Daarnaast vind je wel eens luzernetabletten terug in tabletvorm als voedingssupplement.
Van het stro, de pellets of de tabletten kan je een 'thee' trekken, die je een vijftal keer per seizoen rond de planten giet.

Verder kan je de pellets gewoon als meststof oppervlakkig onderwerken of het gehakselde stro als mulchlaag gebruiken.

Voor diegenen die het interesseert: bij Peter Bauwens vind je een vloeibare meststof terug op basis van luzerne. 
Ik heb eind 2006 een fles gekocht, en hoop eind 2007 verslag te kunnen uitbrengen over de al dan niet gunstige werking van dit "wondermiddel".  Het zal gebruikt worden in het bemestingsexperiment dat ik dit jaar ga uitvoeren.

BAP

BENZYL AMINO PURINE (BAP) is een chemisch plantenhormoon. 
Het meest bekend als BAP-10, een 10 % oplossing.

Toepassingwijze: sproeien op de bladeren (1000 tot 3000 delen BAP op 1.000.000 delen water).

Effect op de planten:

1. de slapende knoppen beginnen onmiddellijk te groeien;

2. binnen een paar weken vormen zich nieuwe ogen, die een paar weken later reeds blad vormen;

Mogelijke nadelen:

1. schijnt niet te werken bij alle types hosta's;

2. de nieuwe scheuten kunnen kleiner en zwakker zijn;

3. wanneer het toegepast wordt in de late zomer of herfst vermindert de winterhardheid;

4. te vroeg sproeien van zaailingen kan leiden tot verbranden van de wortels en verlies van de plant.

Zelf heb ik het nog niet toegepast, maar de reacties van "gebruikers" zijn zonder meer positief.

Wanneer het goed wordt gebruikt is dit een ideaal hulpmiddel bij het versneld kweken van zaailingen en sports.

Hier vind je het originele artikel.