Zaaien 2006 - 2007

Begin 2006 nam ik me voor om me te wagen aan het hybridiseren van hosta's.

Waarom ? Ik vind het zelf kweken van planten het leukste werk in de tuin. Destijds, toen ik nog volop in de cactussen zat, was dit ook mijn favoriete bezigheid. Elk jaar weer was het een klein mirakel om praktisch uit het niets mijn verzameling te kunnen aanvullen met een honderdtal soorten - voor weinig geld. Bij hosta's komt hier nog bij dat eigenlijk bijna elke hosta uit zaad uniek is, omdat de meeste niet soortecht terugkomen. En welke hostafreak droomt niet van een prachtige nieuwe hosta, door iedereen gewild, met zijn naam er achter ?

Om het ineens volgens de regels van de kunst te doen, besloot ik om de bijtjes buitenspel te zetten en alles met de hand te bestuiven.
Voordeel is dat je van een nakomeling zowel ma als pa kent.

Helaas, het mocht niet zijn. Tijdsgebrek
Het uitvoeren van dergelijke kruisbestuivingen is erg arbeidsintensief:

petalen (kroonblaadjes) verwijderen voor insecten de kans hebben gehad hun werk te doen,
meeldraden verwijderen, om zelfbestuiving te vermijden
stuifmeel oogsten, eventueel bewaren (labelen)
stuifmeel aanbrengen,
kruising labelen
register van de kruisingen bijhouden;
...

Daar komt nog bij dat je de kruisingen best uitvoert bij het krieken van de dag (wanneer ik vertrek om te gaan werken).

Mei - september 2006

Van de nood een deugd makend besloot ik dan maar om het deze keer bij de VB-techniek te houden.
VB = Vrij Bestuiving (engels: OP ? = Open pollination)
Vrije Bestuiving ? Je laat gewoon de bijtjes, vlinders en hommels het werk voor jou doen.

Dit heeft wel een paar nadelen:

- allemaal "ongehuwde moeders": ma is gekend, pa niet

- je krijgt alleen kruisingen van planten die gelijktijdig bloeien

- de kans dat je een plant krijgt die voldoet aan jou verwachtingen, wordt veel kleiner.

bijvoorbeeld Je wil een pycnophylla-nakomeling met rode bladstelen. De kans dat mevrouw hommel netjes het stuifmeel van een vaderplant met rood in de bladstelen aanbrengt is erg klein.
Je kan dit wel wat sturen door die planten die je wenst te kruisen bij elkaar in de buurt te zetten (ze staan dan ook best in containers), maar toch.

In zomer en herfst zag je me dan ook regelmatig rondzeulen met planten.

Augustus 2006 - November 2006

Hostazaden doen er zes weken over om te rijpen.
De zaadpeulen die afgerijpt zijn worden geoogst en in een enveloppe, voorzien van de naam van de moederplant, gestockeerd.
Alle enveloppes samen komen in een grote schoendoos.

Na een tot twee weken zijn de peulen veel droger, en zijn de zaden veel eenvoudiger te oogsten.
Het blijft wel een geduldwerkje. Gelukkig is hulp nooit ver weg.
Nu staan er nog een aantal bloeistengels met zaadpeulen in een vaas met suikerwater, om verder af te rijpen.
Elke stengel is voorzien van een stukje plakband, waarop de naam van ma genoteerd is.

December 2006

Binnenkort zaaien.

Ik moet nog kiezen tussen 3 mogelijkheden:

buiten zaaien in maart-april
Dit zou ik doen in een koude bak, om de zaailingen tegen de ergste koude te beschermen.
In een gesloten koude bak heerst een microklimaat, met een hogere luchtvochtigheid en een iets hogere temperatuur dan buiten. Bij het zaaien levert dit toch een winst van enkele weken op.
"winterzaaien"
dit is het zaaien in een container, zoals petflessen, bovenste gedeelte eraf, half vullen met zaaimedium, plastic zak er om heen (om een serre-effect te bekomen), en zo buiten zetten.
Op deze manier creëer je ook een microklimaat voor de jonge plantjes.
Het is een techniek die ik nog nooit toepaste, en ik kies - als beginneling - toch liever voor wat meer veiligheid.
binnen zaaien (verwarmd, kunstlicht, ...)
Hierbij zaai je uit in een verwarmde zaaibak. Je kan dit bereiken op twee manieren:
1) De bak in een verwarmde ruimte plaatsen
2) Een zaaibak gebruiken met verwarming (ingebouwd of met een kabel voor grondverwarming)

De zaaibak moet volledig afgesloten kunnen worden, om de temperatuur op peil te houden en om het o zo begeerde microklimaat te verkrijgen. (om een voldoende hoge temperatuur en vochtigheidsgraad te kunnen creëren).
Aanvullende verlichting is onontbeerlijk. De eenvoudigste manier is TL-lampen te gebruiken. Deze verbruiken minder stroom dan gloeilampen en hebben een kleurenspectrum waarbij planten goed en op een natuurlijke manier groeien.
Wil je jouw babyplantjes extra verwennen, dan kan je gewone TL-lampen en speciale plantenlampen naast elkaar gebruiken (bijvoorbeeld GroLux TL's)
De lampen komen zo'n 10 cm boven de planten.

Dat ken ik wel !! Ik heb zo'n 20 jaar cactussen gekweekt op deze manier, met veel succes, dus dat zou moeten lukken.

Uiteindelijk, na lang wikken en wegen, besluit ik om twee technieken te gebruiken: het binnen zaaien en het buiten zaaien. Liefst van al had ik alles binnen gezaaid, maar wegens plaatsgebrek is dit niet mogelijk.

21 december

Van onder het stof wordt een verwarmde zaaibak bovengehaald. Het bakje is slechts 30 cm x 60 cm groot, wat inhoudt dat ik slechts een beperkt aantal zaailingen binnen kan uitzaaien.

Ik had reeds een aantal zaaicontainertjes voorbereid, standaard vierkante potjes van 9 x 9 cm, maar zowel qua oppervlak als qua hoogte passen deze niet in de zaaibak.

Daarom kies ik uiteindelijk voor vierkantje jiffy-potjes. Zo gaan er vijftig in mijn miniserre. De zaaigrond is een commercieel mengsel (DCM), dat niet gesteriliseerd wordt.

Bovenop komt een lichtkap met 4 TL's van 15 W, wat voor het broodnodige licht moet zorgen. Wanneer ik even tijd (en zin) heb, moet de binnenzijde nog bekleed worden met reflecterend metaalfolie.

Wat ga ik binnen uitzaaien. Het plaatsgebrek dwingt mij keuzes te maken: prioriteit gaat naar de zaden die mijn dochter Romy ontving vanuit Amerika (zie Romy en Arno in Hostaland). Dit is nodig om het enthousiasme van Romy levendig te houden. En zelf ben ik ook reuzebenieuwd naar wat er zal uitkomen.

Voor het overige kies ik alles met gegolfde of piecrusted randen, rode bladstelen en witte achterkanten, samen met nog enkele andere.
Een kleine opsomming:

H. hypoleuca (3 zaden),			H. 'Niagara Falls'
H. tibae			H. 'Fall Bouquet'
H. nigrescens			H. 'Thumbnail'
H. 'One Man's Treasure'			H. 'Hoosier Dome
H. 'Jade Cascade'			H. 'Don Stevens' (3 zaden)
H. 'Birchwood Ruffled Queen'			H. 'Neat Splash'
H. 'Donahue's Piecrust			H. 'Grand Slam'
H. 'Harry Van De Laar'			H. 'Korean Snow'
H. 'Green Acres'			H. 'Party Favor'
H. 'Jade Cascade'			H. 'Hirao Supreme'
H. 'Gray Cole'			H. 'Elata Highlander'

De zaden worden bedekte met een laagje zaaigrond van 1 à 3 mm; alles wordt goed aangegoten. Vervolgens wordt gesproeid met een Chinosol-oplossing, tegen schimmels.

23 december

Ofwel is er een probleem met de zaai- en stekgrond, ofwel waren de zaden niet zuiver genoeg. Stilaan raakt het volledige oppervlak bedekt met iets wat op fijn grijs spinrag lijkt: schimmels. Noodmaatregelen dringen zich op. De Chinosol-tabletten, die al enige jaren oud waren, hadden blijkbaar hun werking (gedeeltelijk) verloren. En daarbij, ze zijn op. In een nabijgelegen tuincenter haal ik een middeltje tegen kiemschimmels en meeldauw, Propeller.

Gelukkig is dit een voltreffer: vanaf nu wordt om de twee dagen een sproeibeurt gegevens, wat de schimmels onder controle houdt.

30 december

De eerste zaailingen laten zich reeds zien: 'Grand Slam', tibae, 'One Man's Treasure', 'Fall Bouquet', 'Thumb Nail', Harry Van De Laar'.

Intussen is de zaaibak in de veranda aanbeland, voor het raam om voor wat extra lumen te zorgen. Bijkomend krijgt hij een dekentje over zich heen, dat alleen de voorkant vrijlaat.

H. 'Harry van de Laar' x OP

Januari 2007

2 januari

Ook de zaden van Brian en Virginia beginnen te kiemen. Van de meeste soorten zijn er enkele gekiemd. Alleen de piecrusts laten het (voorlopig ?) afweten.

4 januari

Vooral de roodgesteelde herfstbloeiers doen het uitstekend. De potjes met 'Grand Slam' zullen weldra overvol raken, 'H. vd Laar' en '1 Man's Treasure' willen niet onderdoen. De 'Neat Splash' en 'Korean Snow' zaailingen zijn helaas niet gestreept.

6 januari

De zaaibak wordt voor het eerst gegoten met een zwakke oplossing van vloeibare luzernemeststof.

Tot nu toe zag ik nog geen rode steeltjes. Wel is één van de 'Grand Slam' zaailingen mooi geel. Echter, wanneer ik de macrolens richt op de 'HvdLaar'tjes, zie ik bij één van de grotere toch een rode schijn. Blijkbaar heeft het rood enige tijd nodig om zich te manifesteren.


H. 'Grand Slam' x OP, met in het midden een gele zaailing	Het eerste rood in een 'H. Harry van de Laar' x OP bladsteel

10 januari

Goed nieuws: de schimmels blijven volledig weg.

Van alle zaaisels is minstens één plantje gekiemd, met uitzondering van H. nigrescens en H. 'Don Stevens' Hier een overzicht van de een aantal van de zaaicontainers.

Net als bij de zaailingen van H. 'Harry van de Laar' komen tussen de H. 'Eos' wat gele op. Ik heb wat foto's genomen, maar deze van H. 'Eos' zijn onscherp

13 januari

Nu is het eenvoudig om alles in orde te houden. Gewoon elke dag even kijken, en telkens weer verrast staan over het aantal zaadjes dat blijft kiemen.
	Mijn dochtertje Romy heeft twee gestreepte "Amerikaanse" zaailingen "benaamd", H. 'Brian en H. 'Virginia'. Vooral H. 'Brian' (achteraan) geeft blijk van een enorme groeikracht. Nadat hij op 2 januari kiemde, duurde het even voor hij echt begon te groeien, maar nu is hij veruit de grootste van allemaal.
Een andere gestreepte zaailing, uit de zaden van Brian & Virginia
	Tussen de groene Eos nakomelingen zie je twee gele (midden en bovenaan rechts)